Category: บทความ

วิทยากร เชียงกูลวิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต คุณกุหลาบ สายประดิษฐ์ ซึ่งคนมักจะรู้จักในนามของ “ศรีบูรพา” ที่มีบทบาททางความคิดในสังคมไทยมากกว่านักเขียนนวนิยายมาก เขาเป็นนักหนังสือพิมพ์ นักเขียนบทความ และนักเขียนนวนิยายที่มีบทบาทสำคัญมาตั้งแต่ยุคก่อนหน้าการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ มาจนถึงยุคจอมพลสฤษดิ์เรืองอำนาจ  เขายังเป็นบรรณาธิการ เป็นกัปตันทีมที่มีลักษณะผู้นำสูง เป็นตัวของตัวเอง รวบรวมดึงดูดคนเก่งๆ มาทำงานร่วมกันได้มาก  เป็นนักเคลื่อนไหวภาคประชาชนผู้สนับสนุนการต่อสู้เพื่อสิทธิเสรีภาพระบอบประชาธิปไตยและความเป็นธรรมที่คงเส้นคงวามากที่สุดคนหนึ่ง รวมทั้งยังเป็นนักมนุษยธรรมและชาวพุทธผู้รักสันติภาพความเป็นธรรม ช่วงสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ เขาได้คัดค้านนโยบายเข้าร่วมสงครามกับญี่ปุ่นของรัฐบาลจอมพล ป. จนถูกจับกุมคุมขังระยะสั้นๆ  หลังสงครามโลกเขาก็เป็นหนึ่งในผู้นำการเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิเสรีภาพและคัดค้านสงครามเกาหลี จนถูกจับกุมคุมขังข้อหาเป็นกบฏเป็นเวลาราว ๕ ปี  พ้นโทษในปี พ.ศ. ๒๕๐๐ เขายังเขียนเรียกร้องต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย ความเป็นธรรม และนโยบายเป็นกลางไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด จนเมื่อจอมพลสฤษดิ์ทำรัฐประหารครั้งที่ ๒ ในปี พ.ศ. ๒๕๐๑ และจับกุมคุมขังนักเขียน นักหนังสือพิมพ์หัวก้าวหน้าจำนวนมาก  คุณกุหลาบ ซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการเยือนจีนจึงได้ขอลี้ภัยในจีน และอยู่ที่นั่นจนถึงแก่กรรม ในปี พ.ศ. ๒๕๑๗ คุณกุหลาบเริ่มทำหนังสือพิมพ์หลังจากเรียนจบชั้นมัธยมปลายจากโรงเรียนวัดเทพศิรินทร์มาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๗๓  ช่วงหนุ่มเขาเป็นนักเขียนนวนิยายอัตถนิยมเชิงอุดมคติหลายเรื่อง ที่เด่น ๆ…

ปฏิทินชีวิต กุหลาบ สายประดิษฐ์ พ.ศ. ๒๔๔๘ – ๓๑ มีนาคม กุหลาบ สายประดิษฐ์ เกิดที่กรุงเทพฯ  พ่อชื่อสุวรรณ เป็นเสมียนเอก ทำงานอยู่กรมรถไฟ  แม่ชื่อสมบุญ มีลูกสาวอีกคนหนึ่งชื่อ จำรัส เป็นพี่สาวของกุหลาบ พ.ศ. ๒๔๕๒ – เข้าเรียนโรงเรียนวัดหัวลำโพง พ.ศ. ๒๔๕๓ – รัชกาลที่ ๕ เสด็จสวรรคต พ.ศ. ๒๔๕๔ – พ่อเสียชีวิต เมื่อกุหลาบอายุได้ ๖ ขวบ แม่ต้องรับจ้างตัดเย็บเสื้อผ้า และส่งพี่สาวไปฝึกเล่นละครรำและละครร้อง เพื่อช่วยหาเงินส่งเสียให้กุหลาบเรียนหนังสือ พ.ศ. ๒๔๕๙-๒๔๖๘ – หลังจากจบชั้นประถม ๔ ที่วัดหัวลำโพงแล้วได้เข้าเรียนต่อที่โรงเรียนทหารเด็ก ของกรมหลวงนครราชสีมา แต่เรียนได้ไม่นาน แม่ให้ย้ายมาอยู่โรงเรียนวัดเทพศิรินทร์ในชั้นมัธยม ๒ และเรียนจนจบชั้นมัธยม ๘ พ.ศ. ๒๔๖๐ – เกิดการปฏิวัติในรัสเซีย เปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบคอมมิวนิสต์…

“ศรีบูรพา”:ดั่งดวงเทียน ปืนและดอกไม้หอมในใจชน ไพลิน   รุ้งรัตน์  หยดฝนย้อยหยาดฟ้ามาสู่ดิน ประมวลสิ้นเป็นมหาสาครใหญ่ แผดเสียงซัดปฐพีอึงมี่ไป พลังไหลแรงรุดสุดต้านทาน อันประชาสามัคคีมีจัดตั้ง เป็นพลังแกร่งกล้ามหาศาล แสนอาวุธแสนศัตรูหมู่อันธพาล มิอาจต้านแรงมหาประชาชน  ข้าพเจ้านึกถึงบทกวีบทนี้ทันทีที่ทราบว่าองค์การยูเนสโกแห่งสหประชาชาติได้ประกาศยกย่องให้”ศรีบูรพา”หรือคุณกุหลาบ สายประดิษฐ์ ผู้ล่วงลับไปแล้วเป็นบุคคลสำคัญของโลก และให้รายการฉลองครบชาตกาล 100 ปีของท่านในวันที่ 31 มีนาคม 2548 อันเป็นวันคล้ายวันเกิดของท่าน) เป็นหนึ่งในรายการเฉลิมฉลองของยูเนสโกในปี 2548   บทกวีข้างต้นนี้เป็นของ”ศรีบูรพา”เองที่ท่านประพันธ์ไว้เมื่อครั้งยังอยู่ในสาธารณรัฐประชาชนจีน และได้ข่าวเรื่องชัยชนะของประชาชนไทย ในเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516  สมัยนั้นนักศึกษาได้นำมาร้องเป็นเพลงเพื่อชีวิตกันอยู่นานโดยไม่ทราบว่าเป็นบทประพันธ์ของท่าน  จนกระทั่งท่านเสียชีวิตแล้ว ความลับของบทประพันธ์นี้จึงได้เปิดเผยออกมา  ความยืนยงของท่านช่างเหมือนกับความเปรียบในบทกวีนี้เหลือเกิน  ชีวิตและผลงานของท่านค่อย ๆก่อกำเนิดขึ้นมาเหมือนหยดน้ำเล็ก ๆ ที่หยาดจากฟ้ามาสู่ดิน  และรวมกันจนเป็นทะเลใหญ่  ใหญ่จนไม่อาจปิดบังเสียงที่แผ่ซัดปฐพีจนอึงมี่ไปนั้นได้  ชื่อเสียงและผลงานนั้นจึงไหลแรงรุดสุดใครจะต้านทาน  กลายเป็นคำประกาศขององค์การยูเนสโกแห่งสหประชาชาติในที่สุด  คุณกุหลาบ  สายประดิษฐ์ เป็นบุคคลพิเศษที่มีคุณลักษณะโดดเด่นปรากฏเป็นที่ประจักษ์ทั้งในความเป็น  “ชีวิต” และ “ผลงาน”  ไม่มีส่วนใดพร่องหรือด้อยไปกว่ากัน  หากกลมกลืนและสอดคล้องเป็นหนึ่งเดียวกันอย่างน่าอัศจรรย์   กล่าวได้ว่า คุณกุหลาบ  สายประดิษฐ์ ในฐานะนักคิด นักหนังสือพิมพ์ผู้ต่อสู้เพื่อมนุษยชาติ  และ “ศรีบูรพา” ในฐานะนักเขียน…